मुंबई, १७ नोव्हेंबर २०२४: घाटकोपर पूर्वेतील द सेंच्युरी क्लासेस ही एक अशा प्रकारची शिक्षणसंस्था आहे जी विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक अभ्यासाबरोबरच महाराष्ट्राच्या गौरवशाली इतिहासाची ओळख करून देते. दरवर्षीप्रमाणे यंदाही या संस्थेने विद्यार्थ्यांसाठी ऐतिहासिक किल्ल्यांच्या भेटीचे आयोजन केले. यावेळी राजगड किल्ल्याला भेट देण्यात आली, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना छत्रपती शिवाजी महाराजांचे पराक्रम, गड-दुर्गांची रचना आणि त्यांच्या ऐतिहासिक महत्त्वाची सखोल ओळख झाली.
दुर्गभेटीमागील हेतू
महाराष्ट्राचा इतिहास समृद्ध आणि प्रेरणादायी आहे. मात्र, तो पुस्तकी ज्ञानापुरता मर्यादित न ठेवता प्रत्यक्ष गड-दुर्ग पाहण्याचा अनुभव विद्यार्थ्यांना मिळावा आणि त्यातून इतिहासाशी त्यांची भावनिक नाळ जोडली जावी, हा या मोहिमेचा मुख्य उद्देश आहे. गड-दुर्ग ही केवळ ऐतिहासिक ठिकाणे नसून त्यामागील भौगोलिक, सामाजिक, राजकीय, आर्थिक, आणि सांस्कृतिक महत्त्व विद्यार्थ्यांना कळावे, हा यामागचा विचार.
सेंच्युरी क्लासेसचा उपक्रम: दीड दशकांची परंपरा
द सेंच्युरी क्लासेस ही शिक्षणक्षेत्रातील अग्रगण्य संस्था १.५ दशके विद्यार्थ्यांना अशा प्रकारे गडभेटींचे आयोजन करून इतिहासाशी जोडण्याचे महत्वपूर्ण कार्य करीत आहे. क्लासेसच्या माध्यमातून आतापर्यंत २५०० हून अधिक विद्यार्थ्यांनी विविध गड-दुर्ग पाहिले आणि अनुभवले आहेत. या वर्षी विद्यार्थ्यांनी राजगड किल्ल्याला भेट दिली, ज्याला गडांचा राजा म्हटले जाते.
राजगड: एक इतिहासप्रेरित प्रवास
राजगड किल्ला शिवाजी महाराजांच्या सुरुवातीच्या काळातील राजधानी म्हणून ओळखला जातो. त्याची उंची, भौगोलिक रचना, आणि सामरिक स्थान यामुळे त्याला अपार महत्त्व होते. यावेळी विद्यार्थ्यांना राजगडाचा गौरवशाली इतिहास समजावला गेला. किल्ल्याच्या स्थापनेपासून ते त्यावरील लढाया, राजकीय हालचाली, आणि त्याचा राज्यकारभारातील महत्त्व यावर सविस्तर माहिती देण्यात आली.
गेल्या वर्षी विद्यार्थ्यांनी लोहगड आणि विसापूर किल्ल्यांना भेट दिली होती. त्या भेटीदरम्यान इतिहासाच्या खुणा शोधताना त्यांना महाराजांच्या संघर्षशील कार्याची माहिती मिळाली होती. यंदाची राजगड भेटही विद्यार्थ्यांसाठी तितकीच प्रेरणादायी ठरली.
विद्यार्थ्यांचा अनुभव: इतिहासाशी संवाद
या उपक्रमात सहभागी झालेल्या विद्यार्थ्यांच्या प्रतिक्रिया खूपच उत्साहवर्धक होत्या. “गड किल्ल्यांना भेट देताना इतिहासाचे धडे प्रत्यक्षात अनुभवता येतात,” असे एका विद्यार्थ्याने सांगितले. “राजगडावर जाण्याचा अनुभव खूप वेगळा होता; तिथे शिवाजी महाराजांचे आणि मावळ्यांचे कार्य प्रत्यक्ष समजते,” असे दुसऱ्या विद्यार्थ्याने व्यक्त केले.
सह्याद्री प्रतिष्ठानचे मार्गदर्शन आणि सेंच्युरी क्लासेसचा पुढाकार
या मोहिमेच्या यशामागे सह्याद्री प्रतिष्ठानचे योगदान अनमोल आहे. प्रतिष्ठानने विद्यार्थ्यांना किल्ल्याच्या इतिहासाची सखोल माहिती दिली आणि मार्गदर्शन केले. या उपक्रमाच्या यशस्वी आयोजनासाठी अमोल गोडसे सर, वंदना गोडसे मॅडम, प्रवीण घाडगे सर, भारत मोरे मामा आणि सेन्च्युरी क्लासेसच्या सर्व टीमने अथक परिश्रम घेतले.
या दुर्गभेटीत स्वप्नील कळंबे (ईशान्य मुंबई संपर्कप्रमुख, महाराष्ट्र स्वराज्य पक्ष) यांनीही सहभाग घेतला. “मुलांमध्ये इतिहासाविषयी आस्था निर्माण करण्याचे कार्य प्रशंसनीय आहे,” असे त्यांनी यावेळी नमूद केले.
मुलांसाठी प्रेरणादायी मोहीम
हा उपक्रम विद्यार्थ्यांना केवळ ऐतिहासिक माहितीच नव्हे, तर जीवनातील शिकवणी देतो. गड सहनशीलतेचे, एकतेचे आणि पराक्रमाचे प्रतीक आहेत.
“किल्ल्यांवर गेल्यावर महाराजांचे खडतर जीवन आणि त्यांचे दूरदृष्टीचे नेतृत्व समजते,” अशी भावना विद्यार्थ्यांनी व्यक्त केली.
उपसंहार
पाहता पाहता इतिहासाची पाने चाळणारी ही मुले उद्याचे इतिहास घडवणार आहेत. सेंच्युरी क्लासेसच्या अशा उपक्रमांमुळे केवळ शिक्षणालाच नवी दिशा मिळत नाही, तर विद्यार्थ्यांच्या मनात स्वाभिमानाची ज्योत पेटते. या उपक्रमाची परंपरा येणाऱ्या काळातही अविरत सुरू राहावी, अशी अपेक्षा आहे.
“ज्या मातीत पराक्रम रुजला, ती माती ओळखून घ्या,” या उक्तीप्रमाणे या मोहिमेने विद्यार्थ्यांना इतिहासाशी नाळ जुळवण्याची संधी दिली.
राजगड किल्ला, छत्रपती शिवाजी महाराज, गड-दुर्ग इतिहास, महाराष्ट्राचे किल्ले, विद्यार्थी दुर्गभेट, ऐतिहासिक प्रवास, राजगड सामरिक महत्त्व, महाराष्ट्राचा इतिहास, गड-दुर्ग महत्व, शिवाजी महाराजांचे कर्तृत्व, शिक्षणातील इतिहास, सह्याद्री प्रतिष्ठान, दुर्गसंवर्धन, ऐतिहासिक प्रेरणा.