मुंबई आणि महाराष्ट्राच्या राजकारणात मराठी अस्मितेच्या मुद्द्यावर आज जो ‘नवा संवाद’ घडतोय, तो फक्त सांस्कृतिक जागृतीपुरता मर्यादित नाही—हा एक ठोस राजकीय समीकरणं बदलणारा प्रवाह ठरू शकतो. खास करून जेव्हा भाजप आपल्या ‘हिंदीकरण’ धोरणातून मराठी समाजाची मने वेगळी करत आहे आणि या बिघडलेल्या सामाजिक-भाषिक समीकरणांतून महाविकास आघाडीला बाजूला सारण्याचा डाव आखत आहे.
NEP – शिक्षणाच्या नावावर हिंदीकरणाचा प्लॅन
- शब्दांमध्ये ‘मातृभाषा’, कृतीत ‘हिंदी’: NEP मध्ये म्हटलं जातं की शिक्षण मातृभाषेतून असावं, पण प्रत्यक्षात मराठीपेक्षा हिंदी भाषेला धोरणात्मक बळ दिलं जातंय.
- स्पर्धा परीक्षांत मराठीचा अभाव: NEET, JEE अशा राष्ट्रीय स्तरावरील परीक्षांत हिंदीला समान अधिकार दिला जातो, पण मराठीला फारसा वाव नाही.
- मराठी शाळांचा ऱ्हास: मुंबई, ठाणे, पुणे अशा शहरांत मराठी शाळा बंद पडतायत, आणि हिंदी-इंग्रजी शाळा बहरत आहेत. NEP हे बदल अधिक गतीनं घडवून आणतंय.
भाजपचा गुप्त अजेंडा – हिंदीकरणातून मतांची गोळाबेरीज
- राष्ट्रीय एकात्मतेच्या नावावर भाषिक वर्चस्व
केंद्र सरकार हिंदी भाषेच्या माध्यमातून एक ‘सांस्कृतिक राष्ट्रवाद’ रुजवतो आहे. यातून प्रादेशिक ओळख पुसली जाते. - मुंबईत जाहिराती, होर्डिंग्स हिंदीत – मराठी झाकोळली जाते
हे ‘नवीन मुंबई’चं रूप हिंदी भाषेचं रूप आहे, मराठीचं नव्हे. - हिंदी कामगारांचे मतांचे राजकारण: मोठ्या प्रमाणावर स्थलांतरित हिंदी भाषिक मतदारांवर डोळा ठेवून भाजप मुंबईतील सत्ता मजबूत करत आहे.
राज ठाकरे + एकनाथ शिंदे = मराठी पुनरुत्थानाचा ट्रम्प कार्ड?
- राज ठाकरे यांचा ठाम भाषिक दृष्टिकोन: मराठी शाळा, पाट्या, रोजगार – राज ठाकरेंची भूमिका नेहमी स्पष्ट आणि कडवट असते.
- शिंदे गटाचे प्रशासनातील हातपाय: सत्ता यंत्रणांमध्ये एकनाथ शिंदेंचा ठसा आहे, आणि त्यांनी आता ‘मराठीसाठी काम करतो’ हे दाखवण्याची वेळ आली आहे.
- दोघे एकत्र आल्यास – भाजपला फायदा आणि MVA ला धक्का: मराठी मतदारांची मने हे दोघे मिळून आकर्षित करू शकतात आणि MVA (UBT, काँग्रेस, NCP) चं पारंपरिक मतबँक पोखरू शकतात.
UBT – घोषणांमध्ये मराठी, प्रत्यक्षात हिंदीला मोकळं रान?
- उद्धव ठाकरेंची भाषा प्रेमाची भूमिका, पण कृतीमध्ये ढिसाळपणा
त्यांचं मुख्यमंत्रिपद असताना सुद्धा BMC मध्ये हिंदीकरण वाढलं. - महाविकास आघाडीचा एकूणच भाषिक दिशाहीनपणा
काँग्रेस आणि NCP ने कोणत्याच वेळी मराठीसाठी ठाम भूमिका घेतली नाही. त्यामुळे त्यांचं आजचं भाषाप्रेम फक्त निवडणुकीसाठी आहे का, हा प्रश्न उपस्थित होतो.
भाजपचा खरा मास्टरप्लान – ‘मराठी विरुद्ध हिंदी’ नव्हे, तर ‘MVA विरुद्ध मराठी संघटना’
इथेच खरी स्ट्रॅटेजिक गेम सुरू होते. भाजप यावेळी ‘MVA विरुद्ध भाजप’ अशी थेट लढाई न लढता, शिंदे-राज ठाकरे यांच्या मदतीनं “मराठी अस्मिता”चा नवा खेळ तयार करत आहे.
- UBT आणि महाविकास आघाडीला बाजूला सारायचं
भाजपला माहिती आहे की MVA ला थेट टक्कर देणं अवघड आहे. त्यामुळे शिंदे आणि राज यांना पुढे करून मराठी मतं UBT पासून दूर खेचायची योजना आहे. - ‘मराठी विरुद्ध हिंदी’ ऐवजी ‘मराठी विरुद्ध MVA’ ही व्याख्या बदलण्याचा डाव
मराठीसाठी लढतोय, हे दाखवत भाजप आपल्या हिंदी अजेंड्याला आडवं झाकून, MVA ला ‘मराठीविरोधी’ ठरवण्याचा प्रयत्न करत आहे. - राज-शिंदे गटाचं उगम भाजपकडून?
जर हे दोघं एकत्र आले आणि भाजपची थेट मदत त्यांना मिळाली, तर हे MVA ला बाजूला करण्याचं ultimate tool ठरेल.
सत्तेच्या खेळामागील साखळी उघड करणारा मंच
‘नवा संवाद’ केवळ भाषिक लढ्याचं स्वरूप न ठेवता, तो एक राजकीय दृष्टिकोन स्पष्ट करणारा, सामान्य माणसाला सत्तेच्या डावपेचांची जाणीव करून देणारा प्लॅटफॉर्म ठरतो.
शेवटी एवढंच म्हणावं लागेल —
“मराठीच्या नावावर शिंदे आणि राज यांचं एकत्र येणं हे खरंच मराठीसाठी आहे की भाजपच्या गेमप्लॅनचा भाग?”
या प्रश्नाचं उत्तर ‘नवा संवाद’ देईल, जनतेपर्यंत पोहोचवेल आणि मुंबईसारख्या शहरात मराठी अस्मिता पुन्हा जिवंत करेल.
राजकारण, भाषा आणि अस्मितेच्या संग्रामासाठी तयार व्हा!