३५२ वर्षांपूर्वीचा तो दिव्य दिवस - ज्याने इतिहासाचे चाकच फिरवले!
मानसिकतेला नवी दिशा दिली, आणि मातीला मर्यादा नाही हे जगाला दाखवून दिलं.
शिवछत्रपती रायगडावर सिंहासनावर आरूढ झाले - हिंदवी स्वराज्याची गर्जना झाली. हा दिवस केवळ जल्लोषाचा नाही, तो चिंतनाचा, आत्मपरीक्षणाचा आणि मूल्यांची उजळणी करण्याचा आहे. आज आपण "शिवराज्याभिषेक दिन" साजरा करतो. पण एक क्षण थांबा आणि जाणून घ्या - तारीख आणि तिथी यातला फरक, आणि तलवार म्यानातच का ठेवावी हे!
🗓️ तिथी vs तारीख - इतिहास समजून साजरा करा!
तारीख: ६ जून १६७४ (Gregorian Calendar)
तिथी: ज्येष्ठ शुद्ध त्रयोदशी
भारतीय संस्कृतीत तिथी म्हणजे दिव्य कंपनांचा दिवस - आपल्या सण-उत्सवांची खरी वेळ.
शिवराज्याभिषेक ही केवळ दिनदर्शिकेतील नोंद नव्हे - तो दैवी क्षण होता.
तात्पर्य?
तारीख म्हणजे इतिहासाची नोंद;
तिथी म्हणजे श्रद्धेची जिवंत अनुभूती!
त्यामुळे वर्षभर तारीख बदलू शकते, पण आपल्या श्रद्धेचा आणि धर्मपरंपरेचा आधार तिथीलाच असतो.
म्हणूनच हा दिन साजरा करताना तिथीही तेवढीच महत्त्वाची आहे.
शिवराज्याभिषेक दिनाचा खरा संदर्भ:
ज्येष्ठ शुद्ध त्रयोदशी - हाच तो दिवस ज्या दिवशी शिवाजी महाराजांनी छत्र धारण करून स्वराज्याचा जन्म केला.
हा क्षण केवळ एका राजाचा राज्याभिषेक नव्हता - तो होता संपूर्ण भारतीय संस्कृतीच्या पुनर्जन्माचा घोषणापत्र!
आजही आपण जो धर्म, संस्कृती, भाषा, अभिमानाने जपत आहोत, त्याचा पाया याच दिवशी घातला गेला.
⚔️ तलवार म्यानातच का ठेवावी?
आपण बघतो आजकाल अनेक reels, पोस्ट्स, व्हिडीओमध्ये तरुण रायगडावर तलवारी उगारून नाचताना दिसतात.
मनापासून प्रेम मान्य आहे - पण प्रेमाला शिस्त आणि संस्कारांची किनार हवी!
हे सिंहासन, हा गड - युद्धभूमी नव्हे, तो पवित्र राज्याभिषेकाचा स्थान आहे.
👉 समजून घ्या:
“झुकल्या वाकल्या गर्विष्ठ माना या शिव मंदिरी!”
शिवरायांच्या तलवारीचा उद्देश होता
शिवराज्याभिषेक दिन : तारीख आणि तिथी
गर्वाने जयजयकार करा, पण तलवारी शिवछत्रपतींच्या चरणीच ठेवा! दुष्टांवर, अन्यायावर प्रहार करण्याचा.
आजच्या दिवशी आपण तलवारी उगारून नाचायच्या नाहीत,
तर त्या शिवछत्रपतींच्या चरणी नतमस्तक करायच्या!
खरी वीरश्री तीच जी अनुशासनाने चालते.
स्वराज्य म्हणजे काय?
स्वराज्य = जनतेसाठी असलेले, नीतीवर चालणारे राज्य.
स्वातंत्र्य (Independence) = परकीय सत्तेपासून मुक्ती.
शिवाजी महाराजांनी निर्माण केलेले स्वराज्य केवळ राजकारण नव्हते, ती होती एक मूल्यव्यवस्था.
धर्मनिरपेक्षता, न्यायदायित्व, लोककल्याण, शिस्त - हे होते त्या स्वराज्याचे खरे स्तंभ!
🌍 ६ जून १६७४ - जगाच्या इतिहासात सुवर्णाक्षरांनी कोरलेला दिवस!
एक स्थानिक मराठा सरदार, सर्व अडथळ्यांवर मात करून, छत्रपती म्हणून राज्याभिषेक प्राप्त करतो —
त्या काळी ही गोष्ट अशक्यप्राय मानली जायची. पण ती घडली आणि ती आजही आपल्याला प्रेरणा देते.
६ जून हा केवळ दिनांक नाही, ती आहे आपल्या आत्मभानाची साक्ष.
शेवटची साद:
आज उत्सव करा, जयजयकार करा - छानच! पण त्यासोबतच हे ही लक्षात ठेवा:
"तलवार उगारण्याची ताकद नसली तरी चालेल पण कुठे आणि कधी उगारायची याचं भान हवं!"
शिवराज्याभिषेक दिन हे केवळ एक गौरवगाथा नव्हे, ती आत्मपरीक्षणाची, परंपरेच्या जागृतीची तारीख आहे.
चला मग, आजच्या दिवसाला खरी श्रद्धांजली देऊ. अनुशासन आणि अभिमान यांची सांगड घालून!
जय भवानी, जय शिवाजी!