भारतासाठी सोने केवळ गुंतवणुकीचे साधन नसून, ते सांस्कृतिक, आर्थिक आणि भावनिक महत्त्वही राखते. सध्या सोने बाजारातील घडामोडींवर विचार करता, भारतात सोन्याचा दर लवकरच प्रति तोळा ८०,००० रुपयांपर्यंत पोहोचू शकतो, असा तज्ज्ञांचा अंदाज आहे. हे कसे शक्य आहे आणि यामागची कारणे कोणती?
१. जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अनिश्चितता
आंतरराष्ट्रीय स्तरावर अमेरिका, युरोप आणि चीनसारख्या मोठ्या अर्थव्यवस्थांमध्ये मंदीची चिन्हे दिसत आहेत. अशावेळी गुंतवणूकदार शेअर बाजार किंवा इतर अस्थिर मालमत्तांऐवजी सोने, ज्याला “सुरक्षित आश्रय” मानले जाते, त्यावर जास्त भर देत आहेत. त्यामुळे सोन्याची मागणी वाढली आहे.
२. डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे घसरते मूल्य
भारतीय रुपया अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत सतत घसरत आहे. सोन्याच्या आंतरराष्ट्रीय किंमती डॉलरमध्ये ठरवल्या जातात, त्यामुळे रुपया कमजोर झाला की भारतातील सोन्याचे दर आपोआप वाढतात.
३. गिळत असलेली महागाई
गेल्या काही महिन्यांत भारत आणि इतर देशांमध्ये महागाई दर वाढत आहे. महागाईच्या काळात सोने हा चांगला गुंतवणुकीचा पर्याय मानला जातो. परिणामी, सोन्याला चांगली मागणी असून त्याचे दर वधारत आहेत.
४. भारताची वाढती आयात आणि सणासुदीचा हंगाम
भारत हा जगातील सर्वात मोठ्या सोने ग्राहकांपैकी एक आहे. सण, लग्नसराई आणि धार्मिक कारणांसाठी सोन्याला नेहमीच जास्त मागणी असते. याशिवाय आयात केलेल्या सोन्यावर वाढलेले शुल्कही दर वाढविण्याचे एक कारण आहे.
५. जागतिक राजकीय अस्थिरता
जसे रशिया-युक्रेन युद्ध, इझ्राएल-हमास संघर्ष इत्यादी घटनांमुळे जागतिक राजकारण अस्थिर झाले आहे. अशा परिस्थितीत सोन्याच्या किमती झपाट्याने वाढतात.
६. केंद्र बँकांचा सोने खरेदीकडे कल
जगभरातील अनेक देशांच्या केंद्रीय बँका (जसे भारत, चीन) मोठ्या प्रमाणावर सोने खरेदी करत आहेत. ही मागणी जागतिक बाजारात सोन्याच्या किमती वाढवण्यासाठी मोठा हातभार लावत आहे.
भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी सल्ला
• सोन्याच्या वाढत्या किमतींचा फायदा घ्यायचा असेल तर डिजिटल गोल्ड किंवा गोल्ड ईटीएफसारखे पर्याय निवडा.
• सोन्याच्या किंमती ८०,००० च्या आसपास गेल्यावर लगेच खरेदी करण्याचा निर्णय घेण्याआधी बाजारातील स्थिरता तपासा.
• केवळ भावनेच्या भरात जास्त सोन्यात गुंतवणूक करू नका, इतर गुंतवणुकीचे पर्यायही शोधा.
उपसंहार
सोने हा भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी दीर्घकालीन सुरक्षित पर्याय राहिला आहे, आणि भविष्यातील बाजाराच्या घडामोडी पाहता ते ८०,००० रुपयांचा टप्पा ओलांडण्याची दाट शक्यता आहे. तथापि, सुज्ञ गुंतवणूकदारांनी आपले आर्थिक उद्दिष्ट व बाजारातील घडामोडींचा अभ्यास करून निर्णय घेतला पाहिजे.
(लेखक: Investment mantra, तुमच्या आर्थिक प्रगतीसाठी तत्पर)