पालघर जिल्ह्यातील वाडा तालुक्यातील गारगाव या दुर्गम भागातील एका अद्भुत घटनेने संपूर्ण महाराष्ट्राचे लक्ष वेधले आहे. एका घरात कावळा लहान मुलांसारखा संवाद साधतो! हा प्रकार विज्ञानासाठी एक आश्चर्य तर जनसामान्यासाठी कुतूहलाचा विषय ठरत आहे.
कसा सुरू झाला हा संवाद?
गारगाव येथील तनुजा मुकणे ही सध्या बारावीमध्ये शिकत आहे. तीन वर्षांपूर्वी तिला एका झाडाखाली पडलेले, साधारण पंधरा दिवसांचे कावळ्याचे पिलू आढळले. ते पूर्णपणे दुर्बल व पंख न फडफडवू शकणारे होते. तनुजाने त्याला घरी आणले आणि जिवापाड काळजी घेतली.
त्या काळात तनुजा आणि तिच्या कुटुंबीयांनी या कावळ्याला नाव न देता प्रेमाने ‘कावू’ म्हणून हाक मारली. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, काही महिन्यांतच ‘कावू’ घरातील सदस्यांप्रमाणे वागू लागला. कुटुंबीयांच्या बोलण्याच्या लहेजाने तोही काही शब्द समजू लागला आणि हळूहळू उच्चारू लागला.
कावूचे संवाद कौशल्य!
आज ‘कावू’ घरातील लोकांशी संवाद साधतो. “आई”, “भूक लागली”, “पाणी”, “तनुजा”, “जा”, “ये” असे अनेक शब्द तो स्पष्टपणे उच्चारतो. घरातील माणसांच्या आवाजाची नक्कल करणे हे कावळ्यांचे वैशिष्ट्य असले तरी, या कावळ्याने फक्त नक्कल केली नाही, तर तो घरातील लोकांप्रमाणे संवाद साधतोय.
सोशल मीडियावर कावूची प्रसिद्धी
या अनोख्या घटनेची माहिती स्थानिक नागरिकांनी सोशल मीडियावर शेअर केली आणि बघता बघता ‘बोलणारा कावळा’ हा विषय व्हायरल झाला. व्हिडिओंना हजारो व्ह्यूज, लाईक्स आणि शेअर्स मिळाले. लोकांच्या वेगवेगळ्या प्रतिक्रिया येऊ लागल्या:
▶ “शिकवला तर कावळाही बोलतो, पण काही लोकांना समज देणं कठीण!”
▶ “पालघरच्या जंगलातला कावळा बोलतो, पण काही नेते अजूनही मौनव्रत धारण करून बसलेत!”
▶ “कावळ्यालाही घरात प्रेम मिळालं, पण काहींना अजूनही माणूसकी समजत नाही.”
इतिहास व वैज्ञानिक बाजू
मानवाच्या सहवासात अनेक पक्षी नक्कल करतात, याचे उदाहरण म्हणजे पोपट, बुलबुल, आणि मैना. पण कावळा हा नेहमीच चतुर पक्षी मानला गेला आहे. भारतीय संस्कृतीत कावळ्याचे महत्त्व वेगळे आहे – तो पितरांचे प्रतीक मानला जातो आणि कुटुंबाच्या सुख-दु:खाचा संदेशवाहकही समजला जातो.
पशुपक्ष्यांचे संवाद कौशल्य वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून अभ्यासले जात आहे. काही प्राणी ध्वनींची नक्कल करतात, तर काही परिस्थितीशी जुळवून घेऊन वेगळे ध्वनी निर्माण करतात. पालघरच्या कावूच्या बाबतीत हाच प्रकार दिसून येतो.
एक वेगळा संदेश…
या घटनेने माणूस आणि निसर्ग यांच्यातील घट्ट नातेसंबंध पुन्हा एकदा अधोरेखित केले आहेत. एक काळजीपूर्वक घेतलेले पक्ष्याचे पिलू आज संपूर्ण समाजाला संवाद आणि प्रेमाचा अनोखा धडा शिकवत आहे. ‘कावू’ हा केवळ एक पक्षी राहिलेला नसून, तो मुकणे कुटुंबाचा अविभाज्य भाग बनला आहे.
तुम्ही काय शिकाल?
कावूच्या गोष्टीतून आपण काही महत्त्वाचे धडे घेऊ शकतो –
✅ माणसाने निसर्गाशी जवळीक साधल्यास कसे चमत्कार घडू शकतात.
✅ प्राणीही भावना आणि संवाद व्यक्त करू शकतात.
✅ प्रेमाने वागवल्यास कोणताही जीव आपल्याला आपले मानतो.
पालघरच्या कावूने विज्ञानालाही नवा प्रश्न विचारला आहे – माणसाचा संवाद केवळ मेंदूशी संबंधित आहे, की भावना आणि प्रेमानेही तो शिकता येतो?
- नवा संवाद